Demanslı Yaşlıların Kurumsal Bakımında En Önemli Sorunlar

Nurullah YÜCEL


Demanslı yaşlıların evde bakımı çok zor olmakta, evde bakım verenlerde depresyon sıklığı her geçen gün artmaktadır. Demansın ilerleyen evrelerinde tükenmişlik sendromunu yaşayan aile bireyleri kurumsal bakım hizmetini araştırmkata.Demanslı yaşlılar kurumsal bakım bağlamında sağlanacak hizmetler açısından özel bir grubu teşkil etmektedirler. Ancak Huzurevi ve Bakımevlerinde Demanslılara hizmet verilirken mimari planlama ve düzenlemeler dâhil tüm organizasyonlar demanslılara göre dizayn edilmemekte bunun sonucunda kurumsal bakım kavramı, Demanslılar için çözüm odaklı hizmet anlayışını ifade etmemektedir.İstanbul Darülaceze Müdürlüğü, 107 Demans tanılı yaşlıya kurumsal hizmet verilmekte. Türkiye coğrafyasında çok yeni bir olgu olan demanslı yaşlılara kurumsal bakım kavramlarıyla ilgili olarak birçok bilimsel çalışma ve toplantılarda bu konuların detaylı tartışılması gerekmekte.Ön incelemeler sonucu elde edilen bilgiler ışığında araştırmanın nitel yöntemler kullanılarak yapılmasına karar verilmiştir. Böylece araştırma sürecinde; derinlemesine görüşmeler ve odak grup tartışmaları uygulanarak veriler toplanmıştır. Bu kapsamda İstanbul Darülaceze Müdürlüğü çatısı altında hizmet veren Umut ve Çınar isimli Demans Sitelerinde görevli 18 personelle ve bu sitelerde yaşayan sakinlerin yüzde 20’sinin yakınıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.Kısaca araştırma sonunda elde edilen tüm veriler, demanslı yaşlılara kurumsal bakımın önemi kadar kurumsal bakımın sıkıntılı bir süreç olduğunu 10 temel bulgu çerçevesinde atıfta bulunmuştur.

Bulgular:
1- Kurumsal bakım hizmetleri birazda doğası gereği grup odaklı yaklaşım sergilemekte ancak modern batılı toplumlara baktığımızda birey odaklı çalışma sisteminin uygulandığı bilinmektedir. Bu doğrultuda Türkiye’de de demanslı yaşlılara sunulan hizmetlerin sakin odaklı bir yapıya kavuşturulması önem arz etmektedir.
2-Demanslı yaşlılarda Güven, Benlik ve Aidiyet duyguları yaşamsal önem taşıyan kavramlardır. Bu doğrultuda gerekli hassasiyetler ve yaklaşımlar hizmet sağlayıcılar tarafından azami şekilde gösterilmelidir.
3-Kurumsal Bakımda Demanslı yaşlılara bakım hizmeti veren Sağlık Personeli ve Hastabakıcı personeller aynı yaşlılar ile ilgilenmelidir.
4- Demanslı yaşlıların görüşleri alınarak Bakım hizmetleri planlanmalıdır.
5- Demanslı yaşlılara kurumsal bakımda en önemli sorunlardan biri de adaptasyon ve uyum zorluklarıdır.
6- Kurumsal Bakımda İdarenin belirleyip personelin yaptığı programlar demanslılara verilen Kurumsal bakım hizmetleri kalitesini düşürmektedir. Demanslıya bakım yapan tüm personeller hep birlikte bakım planları yapmalı ve her bir demanslı yaşlıya özel ama tüm personel tarafından genel uygulama yapılmalıdır.
7- Ağır demanslı yaşlılar ile hafif ve orta demanslı yaşlıların aynı mekanda hizmete tabi tutulması farklı profildeki tüm demanslı yaşlılar için zafiyet yaratmakta özellikle aynı ortamda bulunmaları hafi ve ve orta demanslı yaşlıların demans seviyelerinin artmasına neden olabilmektedir.
8- Demanslı yaşlılar günlük sosyal aktivite fonksiyonlarını her geçen gün kaybetmektedir. Fonksiyonel kapasite kaybının en aza indirilmesi ve yaşam kalitesinin optimum seviyede tutulması için Sosyal ve Fiziksel programlar ile günlük yaşam aktiviteleri planlanarak uygulamaya konmalıdır. Ancak oluşturulan tüm bu programlar demanslı yaşlının demans seviyesine uygun biçimde hazırlanmasına azami ölçüde dikkat edilmelidir.
9- Demanslı yaşlının yakınları ve misafirleri “Demans” konusunda bilgilendirilmelidir.
10- Her personelin sahip olduğu formasyon demanslılar ile çalışmaya uygun olmayabilir. Demanslı yaşlılar ile çalışacak personelin çok iyi tespit edilmesi çok önemlidir.